نڤیسین: ڕەند عبدالالە عبداللە
زانکویا جیهان دهۆک/بەشێ یاسا
ژيان و دەرون دوو لەش یان ژی هەستێن پێکڤە گرێداینە کو بەرزترین کاریگەری ل سەر ئێک و دوو هەیە. ژيان رامانا بەرەڤ پێشچوونا تەندروستی، کار، خێزان، هەوڵ و بەردەوامیا ژیانەکا راماندارە. دەروون ب ڕووحێیە، هەست، هزر و بیرۆکە و ئەو تشتێن دهێنە گوتن کو نافخویا مرۆڤی ب هێز و قایم دکەت.
پەیوەندی دنافبەرا ژیان و دەروونیدا:
١. ژیان ب دەروونەکێ خراب – ئەگەر مرۆڤ د نافخویا خۆ دا نارەحەت بیت، ژیان ژی دێ بێ رامان و پڕبیت ژ ئاریشە و کێشەیان، هەرچەند تە داهاتەکێ باش هەبیت.
٢. ژیان ب دەروونەکێ ئاسودە و ئارام– ئەو کەسانێن کو ل نافخویا خۆ دا ئارام و هەست برازیبوونێ دکەن، گەلەک دشێن ژیانەکا خۆشحاڵ و هەناسەدار ببینن، هەرچەندە بارودۆخەکێ ژیانێ یێ گونجای و سەردەمانە نەبیت.
٣. ئاریشەێن دەروونی کاریگەریێ ل ژیانێ دکەن – بێزاربوون، بێ ئومێدی، یان ژی هەست بتاوان و هەژاری دشێت کاریگەرییەکا زۆر ب هێز ل ژیانێ بکەت، ب تایبەتی د پەیوەندیێن مرۆڤیدا.
چەوا دێ شێین دەروون و ژیانا خۆ یەکسان کە‌ین؟
• ب زانینا هەستێن خو یێن کەسی – ب هزرکرن د نەفسا خۆ دا هەمی کەسەک دزانیت چ تشت مرۆڤی تێک ددەت و دشکێنیت و چ تشتەک هێزێ دەتە مرۆڤی داکو بەردەوام بیت.
• ژيان ب قەناعەت – زۆرجار کەیفخوشی و رازیبوون دبیتە ئەگەرێ زێدەبونا هەستێ ئارامیا دەروونێ کەسی، نە ب تنێ د داهات و سەرکەفتنێ دا بەلکو د هەمی بواراندا. هەروەکی ئیمام عەلی خودێ ژێ رازی بیتن گوتی: (القناعە کنز لا یفنی).
• رەفتارا ئەرێنی(پوزەتیف) – ژیان ژیك باشتر دبیت ئەگەر هەستێ دەروونی ب نەرمی و ب هزرەکا ساخلەم و دیر ژ نەرێنیێ برێڤەببەین.
بەختەوەرترین مرۆڤ ئەو کەسە کو ژيان و دەروونێ خۆ یەکسان بکەت.
هەر کەسەکی دەمەک د ژیانا خۆ دا، هندەک رۆژ د سالا خۆ دا، هندەک خولەک و دەمژمێر د ژیانێ دا هەنە تێدا ئالوز و دلتەنگ دبیت.
ل دویماهیکێ — دبیت ژیان یا ب زحمەت و دژوار بیت، بەلێ کەسێ سەرکەفتی ڤان دەمان دەرباز دکەت نەکو ل نیڤا رێکێ دەستان دادهێلیت هلنگفتنا تە یا جارەکێ بلا نەبیتە ئەگەرێ شکەستنا چوکێن تە بو هەتا هەتایێ.
