رێناس ئدریس سندی
زانکویا نەورۆز-دهۆک
بەشێ یاسا
سەرەدانی مەسرور بارزانی بۆ واشنتن گرنگییەکی زۆری هەیە بۆ پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستان و ئەمریکا. ئەم سەردانە ئەنجام دراوە بۆ بەستنی دوو گرێبەستی گرنگ کە کاریگەرییەکی ئەرێنی لەسەر پەیوەندییەکانی هەردوو وڵات دەبێت.
گرێبەستەکە لە بواری هاوکاری ئابووریدایە و رێگە بۆ کۆمپانیاکانی ئەمریکی دەکاتەوە کە لە پڕۆژەکانی وزە و ژێرخانی هەرێمی کوردستاندا کار بکەن. ئەم گرێبەستە دەبێتە هۆی پێشکەوتنی ئابووری هەرێم و دروستکردنی هەلی کار،پەیوەندییە مێژووییەکانی کوردستان و ئەمریکا دەگەڕێنەوە بۆ سەرەتای سەدەی بیستەم کاتێک کە ئەمریکییەکان دەستیان بە لێکۆڵینەوەی ئارکیۆلۆجی لە کوردستان کرد. بەڵام پەیوەندییە ڕاستەقینەکان لە نێوان هەردوو وڵاتدا دەستیان پێکرد دوای جەنگی کەنداوی یەکەم لە ساڵی ١٩٩١،لە جەنگی کەنداوی دا ، ئەمریکا ڕۆڵێکی سەرەکی بینی لە پاراستنی کورداندا دوای ڕاپەڕینی ١٩٩١ بە دانانی ناوچەی دژە فڕین. ئەم بڕیارە بووە هۆی پاراستنی گەلی کورد لە زوڵم و زۆرداری ڕژێمی عێراق.
دواتر لە جەنگی عێراقی ٢٠٠٣دا، کوردەکان پشتگیرییەکی گەورەیان دا بە هێزەکانی هاوپەیمانان بە سەرکردایەتی ئەمریکا. ئەم هاوکارییە بووە هۆی بەهێزبوونی زیاتری پەیوەندییەکانی کوردستان و ئەمریکا،
دوای ڕووخانی ڕژێمی بەعس، کوردستان دەستی کرد بە دروستکردنی دامەزراوە دیموکراتییەکان و بووە هاوپەیمانێکی گرنگی ئەمریکا لە ناوچەکەدا. ئەمریکاش بەردەوام پشتگیری هەرێمی کوردستانی کرد لە بوارە جۆراوجۆرەکاندا وەک پێشکەشکردنی یارمەتی ئابووری، سەربازی و دیپلۆماسی.
لە ساڵانی دواییدا، پەیوەندییەکانی کوردستان و ئەمریکا گەیشتنە ئاستێکی بەرز، بە تایبەت لە شەڕی دژی داعشدا. کوردستان ڕۆڵێکی سەرەکی بینی لە شکاندنی داعشدا و ئەمریکاش پشتگیرییەکی گەورەی دا بە هێزەکانی پێشمەرگە.
سەردانی ئێستای مەسرور بارزانی بۆ واشنتن و بەستنی ئەم دوو گرێبەستە بەشێکە لە پرۆسەی بەردەوامی بەهێزکردنی پەیوەندییەکانی کوردستان و ئەمریکا. ئەم سەردانە نیشانەی گرنگی ستراتیژی هەرێمی کوردستانە بۆ ئەمریکا و دەبێتە هۆی زیاتر پێشکەوتنی پەیوەندییەکانی هەردوو وڵات لە داهاتوودا.
ئەم گرێبەستانە کاریگەرییەکی ئەرێنییان دەبێت لەسەر ژیانی خەڵکی کوردستان لە ڕووی پێشخستنی ئابووری، دروستکردنی هەلی کار و باشترکردنی ئاستی ژیان. هەروەها دەبێتە هۆی زیاتر سەقامگیربوونی ئاسایش لە هەرێم و دەوروبەر.
لە کۆتاییدا دەتوانین بڵێین کە سەردانی مەسرور بارزانی بۆ واشنتن و بەستنی ئەم گرێبەستانە قۆناغێکی نوێیە لە پەیوەندییەکانی کوردستان و ئەمریکا و دەبێتە بنەمایەک بۆ هاوکارییەکی بەرفراوانتر و قووڵتر لە نێوان هەردوو لایەن لە داهاتوودا.
ئەم پەیوەندییە نەک تەنها کاریگەری لەسەر کوردستان دەبێت، بەڵکو کاریگەری لەسەر هەموو ناوچەکەش دەبێت. هەرێمی کوردستان وەک فاکتەرێکی سەقامگیرکەر و پێشکەوتوو لە ناو عێراق و ناوچەکەدا ڕۆڵێکی گرنگتر دەگێڕێت لە چارەسەرکردنی کێشە و ئاڵۆزییە ناوچەییەکاندا.هەروەها، ئەم هاوکارییە دەرفەت بۆ گەنجانی کورد دەڕەخسێنێت تا زیاتر لە بوارەکانی زانست و تەکنەلۆژیادا پێشبکەون، لە ڕێگەی ئاڵوگۆڕی زانیاری و شارەزایی لە نێوان زانکۆ و دامەزراوەکانی هەردوو وڵاتدا.
لە بواری ئابووریدا، ئەم گرێبەستە ڕێگا دەکاتەوە بۆ وەبەرهێنانی گەورەتری کۆمپانیا ئەمریکییەکان لە کوردستان، کە دەبێتە هۆی پێشکەوتنی ژێرخانی ئابووری و دروستکردنی هەلی کار بۆ خەڵکی کوردستان.
لە کۆتاییدا، ئەم پەیوەندییە بەهێزە پێگەی سیاسی هەرێمی کوردستان لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی بەرزتر دەکاتەوە و یارمەتی دەدات تا زیاتر دەنگی خۆی بگەیەنێتە جیهان و مافە ڕەواکانی خۆی بەدەست بهێنێت.
