Şîlan Doskî
Berhemê helbestên Nivîskar Baran Heso “Hestên Şewitî”
Bi berhema xwe ya nû “Hestên Şewitî” nivîskar û helbestvanê kurd Baran Heso evro wêjeya kurdî ya nû bi berhemek geş ku hem bêdeng û hem jî bi hêz e pêşkêş dike. Di 103 helbestan de, panoramayeka dewlemend û tijî hest, ji bêhêziyê, hesret, windabûn, dilşewitandin, bêrî, bêbaweriya jiyanê –lê her weha berxwedan, rûmet û hêviyê pêşkêş dike.
Helbestvan li ser hestan nanivîse – ji wan dinivîse. Zimanê wî hişyar e,nazik e. Bê belengazî, bê helwest. Li şûna wê: kêmkirina tiştên bingehîn, peyvên kurt, zelal û di heman demê de bi wate ne. Bi gelemperî yek helbest bes e ku cîhanek veke, ji bo hişyarkirina bîranînek an hestek kûr derxe holê.
Peyvên sereke wekî viyan, hesret, jan, jiyan, giyan, şewitandin , hestên veşartî yên bi hêz û tevger car bi car xuya dikin – ne tenê wek palderê zimanî, lê wekî hemahengiya hestî, ez … ew ku bi awayekî lehengî li cîhana helbestê digere.
Nivîskar, hêza derbirînê ya zimanê kurdî di kûrahî, awazdarî û kevalê hestên xwe de, bi kar tîne – di heman demê de ew nûjen, perçebûyî, caran jî xwendevan bi xwendina hestên helbesta wî, wek belgefîlman li ber çavan dimîne.
Helbest gelek caran kurt in, kêm bûne an wek têbînî ne. Ew parçeyan tînin bîra xwe – mîna ku ew tenê nerînek ji tiştê ku li jêrê nîşan bidin. Lê bêkêmasî di vê perçebûnê de hêza mezin a pirtûkê ye. Valahî, bêdengiya di navbera hestan de, ji bo şîrovekirin, dilovanî û xwepirsînê cih vedike. Hestên Şewitî ne pirtûkek bi deng e. Ew berhemê bêdengiyê ye ku dixwaze bê bihîstin.
Helbestek bi taybetî “Xemla te”, ku tê de çend peyvên rast di navbera êş, bîr û rûmetê de cihekî helbestî diafirînin. Tiştek nayê ravekirin, tiştek nayê ronî kirin – û dîsa jî hestek hêza veşartî dimîne. Êş dimîne – lê her weha şiyana hilgirtina wê jî dimîne. Helbestek, hestê xwe wisa dibêje:
“Ez çiqas bêdeng bûm jî, hêvî di nava min de bi dengekî bilind ma.”
Ev gotin bi kurtî tişta ku di tevahiya pirtûkê de derbas dibe vedibêje: li dijî bêdengiyê nerazîbûnek helbestî, îradeyek bêdeng lê bi hêz ku bi xîmava pênûsê, bi rivîna hestên xwe de pêş vedibe…
Li ser nivîskar:
Baran Heso nivîskar û helbestvanekî kurd e ku çendîn berhem wî çap kirine. Hestên Şewitî ne pirtûka wî ya yekem e, lê bêguman yek ji wan ên herî gihîştî û herî xurt e. Helbestên wî di bin bandora evro de ye, lê di heman demê de di kûrahiya hestyarî û çandî ya zimanê kurdî de jî kûr e. Heso ji nifşekî nû yê dengbêjên helbestvan e ku bi zelalî, hestiyar û rastbûna wêjeyî hestên xwe radixe ber çavan.
Hestên Şewitî di çanda kurdî ya hemdem de kedeke berbiçav e. Bi evê kurtenivîsê min tenê nerîna xwe li ser pirtûka helbestvan Baran Heso îna ziman.
18.05.2025
