ماموستا //ئیمان نه‌زیر ره‌مه‌زان
هه‌ستا نه‌ته‌وه‌ی ئانكو ئه‌و هه‌ست و ڤیانا كویرا هه‌ر تاكه‌كێ كورده ل به‌رامبه‌ر نه‌ته‌وه‌یێ خۆ هه‌ی، ئه‌ڤ هه‌ست و ڤیانه بوویه ئه‌گه‌رێ پاراستنا ناسنامه‌یا گه‌لێ كورد ب درێژاهیا مێژوویێ وێ دارا وێ ژی هه‌تا نهۆ د گه‌شه‌كرنێ دایه، ئه‌ڤ هه‌سته ژی حه‌زژێكرنا ئاخ و نیشتمانی،فلكلۆری، كولتوور، دابونه‌ریت، زمان و زاراڤ، مێژوو، قه‌هره‌مانی، ب خۆڤه دگریت قوتابخانه ژی مالا دووێ یه، مامۆستا رۆلێ سه‌ره‌كی د چاندنا هه‌ستا نه‌ته‌وه‌ی دا دبینیت ل ده‌ف قوتابیان ژبۆ په‌روه‌رده‌كرنا نفشه‌كێ نوی ل سه‌ر بنه‌مایێن ناسناما نه‌ته‌وه‌یی، فه‌ره مامۆستا ڤی رۆلی ب گرنگی ڤه وه‌رگریت، ژبه‌ركو ئه‌ڤ هه‌سته دێ كاریگه‌ریا خۆ ل سه‌ر كه‌سایه‌تیا قوتابی دروست كه‌ت بۆ نیاسینا ناسنامه‌یا ملله‌تێ وی، ژبۆی گه‌هاندنا ڤی ئه‌ركێ پیرۆز مامۆستای پێدڤی ب دارشتنا پلانه‌كا توكمه‌ن هه‌یه، ب رێكا دوو پێنگاڤان (وانه‌گۆتن و ئه‌نجامدانا چالاكیان). د هه‌مان ده‌م دا ژی ئه‌ڤ هه‌ستا هه‌نێ دێ بیته ئه‌گه‌ره‌ك قوتابی رێزێ ل نه‌ته‌وه‌یێن دیتر ژی بگرن بێ جیاوازیكرن و ژ پێخه‌مه‌ت به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وه‌ی كاربكه‌ن، ئه‌م دشێن بێژین ده‌مێ مامۆستا ب رۆلێ خۆ رابیت دێ چ ل ده‌ف قوتابی په‌یدا بیت؟!
ـ قوتابی دێ ناسنامه‌یا خۆ مێژوویا خه‌بات و تێكۆشانا گه‌لێ خۆ نیاسیت و شانازیێ ب خۆ به‌ت. *قوتابی دێ بیته به‌رگێریكار و پارێزگاریكارێ كولتوور و زمان و دانه‌بونه‌ریتێ خۆ. قوتابی دێ فێری خۆشتركرنا په‌یوه‌ندیان بیت د ناڤ جڤاكێ دا، ئانكو دێ جهێ خۆ د ناڤ گومه‌لگه‌هێ دابینیت
ـ قوتابی دێ فێربیت خزمه‌تا جڤاك و نه‌ته‌وه‌یا خۆ بكه‌ت. وه‌كو به‌ری نوكه مه ئاماژه پێ كری ب رێكا دوو پێنگاڤان مامۆستا دشێت هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی ل ده‌ف قوتابی بچینیت دێ ب درێژی به‌حسا وان پێنگاڤان كه‌ین:
پێنگاڤا ئێكێ: وانه گۆتن
ئه‌ڤ پێنگاڤه یا گرێدایه ب گۆتنا وان بابه‌تێن د پرۆگرامێ خواندنێ دا ل قوتابخانێ هه‌یین، بۆ نموونه:
١_ وانه‌یا میژوو ـ جوگرافیێ: قوتابی دێ فێری مێژوو و خه‌بات و تێكۆشینا نه‌ته‌وه‌یێ خۆبیت و جوگرافیه‌تا باژێر و شووینوارێن دێرین.
٢_ وانه‌یا رێزمان و ئه‌ده‌بیاتا كوردی: قوتابی دێ زاراڤێن زمانێ خۆ به‌رهه‌مێن هۆزانڤان و نڤیسه‌رێن خۆ نیاسیت
٣_ وانه‌یا هونه‌ر و میۆزیكێ: رۆله‌كێ كاریگه‌ر بۆ دروستكرنا هه‌ستا نه‌ته‌وه‌ی ل ده‌ف قوتابیان دگێریت، ژبه‌ركو میۆزیك كاریگه‌ریه‌كا ئێكسه‌ر د ناڤبه‌را هه‌ست و دلی دا دكه‌ت، كو په‌یوه‌ندیه‌كا هه‌ستاری د ناڤبه‌را قوتابی و كولتوورێ وی دا دروست دكه‌ت، ل وی ده‌مێ قوتابی گوهداریێ بۆ ستران و سروودێن نه‌ته‌وه‌یێن كه‌ڤن دكه‌ت، هونه‌ری ژی هه‌مان كاریگه‌ری ل سه‌ر دروستبوونا هه‌ستا نه‌ته‌وه‌ی یا هه‌ی ب رێكا وێنه‌كێشانان، دیمه‌نێن سروشتیا وه‌لاتی (چیا، رویبار، ده‌شت، دۆل،نهال) یا ژ هه‌میێ گرنگتر سیمبۆلا نه‌ته‌وه‌یی فێربوونا وێنێ (ئالایی) یه، دبیته ئه‌گه‌را بهێزكرنا هه‌ستا شانازیێ كو نیشانا ناسنامه‌یا نه‌ته‌وه‌یی یه.
پێنگاڤا دووێ ئه‌نجامدانا چالاكیان:
د ئه‌ڤێ پێنگاڤێ دا مامۆستا دشێت ب رێكا دارشتنا پلانه‌كا تایبه‌ت، ژبۆ ساخكرنا بیره‌وه‌ریێن نه‌ته‌وه‌ی ب رێكێن ئه‌نجامدانا چالاكیێن جۆراوجۆر كو قوتابیان بۆ گرنگیدان و بهێزكرنا هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی هانبده‌ت د ناڤ قوتابیان دا، بۆ نموونه:
١_ شانۆگه‌ریێن بچویك: دروستكرنا شانۆگه‌ریێن بچویك بۆ ساخكرنا بیره‌وه‌ریێن نه‌ته‌وه‌ی كو ده‌ڕبرینێ ژ رویدان و كاره‌ساتێن دیرۆكی بكه‌ت، قوتابی ژی ب وی رۆلی رابن و نمایشێ بكه‌ن یان ژی خواندنا هۆزان و سروودێن نه‌ته‌وه‌یی.
٢_ ڤه‌كرنا پێشانگه‌هان: ل ده‌مێ ڤه‌كرنا پێشانگه‌هان دا تشتێن دیرۆكی، كولتووری، كه‌له‌پۆری بهێنه بكارئینان، دێ بنه ئه‌گه‌ره‌ك پتر قوتابی زانیاریان بۆ نیاسینا كه‌له‌پۆر و دیرۆكا نه‌ته‌وه‌یێ خۆ كۆمڤه بكه‌ت، مه‌ره‌م ژێ پاراستن و زیندكرنه بۆنموونه، جلوبه‌رگ، خوارن، ڤه‌خوارن، ده‌ستكاری، كه‌رسته‌یێن بكارئینانا ژیانا رۆژانه د كه‌ڤن دا، وێنه‌یێ كه‌سایه‌تیێن ناڤدارێن نه‌ته‌وه‌یی،…هتد. ڤه‌كرنا ڤان پیشانگه‌هان دبیته ده‌رفه‌ته‌ك بۆ خۆشتكرن و بهێزكرنا هه‌ستا جڤاكی یا نه‌ته‌وه‌ی د ناڤبه‌را دایك و باب و كه‌سوكارێن قوتابی و مامۆستایان دا.
٣_ نیشادانا فلم و ڤیدیۆیێن دیرۆكی: ب رێكا بكارئینانا داتاشۆیێ یان ته‌له‌فزیۆنێ، ژبلی خواندن و گوهداریكرنێ چاڤان ژی.
كارتێكرنا خۆ یا ل سه‌ر پتر تێگه‌هشتنێ هه‌ی، ده‌مێ قوتابی كاره‌سات و رویدانێن دیرۆكا خ‌و ب چاڤان دبینیت، د ته‌مه‌نه‌كێ هه‌ستیار دا دێ بنه ئه‌گه‌ره‌ك هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی ل ده‌ف وان بهێزتر بیت.
٤_ پێشبركێ: مامۆستا دشێت جۆره پێشبركه‌كێ د ناڤبه‌را قوتابیان دا دروستبكه‌ت ل سه‌ر نڤیسانا هۆزان، بابه‌ت، چیرۆك، كو گرێدایبن ب نه‌ته‌وه‌یی ڤه، پاشی وه‌كو به‌لاڤۆكا هه‌لاویستنا دیواری ل قوتابخانێ بهێنه هه‌لاویستن.
٥_ ئه‌نجامدانا گه‌شتێن زانستی: ئه‌گه‌ر گه‌شتێن زانستی بۆ جهێن شوونواریێن دیرۆكی یان مۆزه‌خانه و كه‌لهان بهێنه رێكخستن، دێ بنه ئه‌گه‌ره‌ك هه‌سته‌كا جیاواز و تایبه‌ت ل ده‌ف قوتابیان دروست ببیت، د هه‌مان ده‌م دا ژی ئه‌ڤ جۆره چالاكییه دێ بنه ئامرازه‌كێ كاریگه‌ر بۆ بهێزكرن و ئاڤاكرنا هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی ل ده‌ف قوتابیان.
ل دویماهیێ دێ بێژم ئه‌گه‌ر مامۆستای هه‌ستێن نه‌ته‌وه‌یێن بهێز هه‌بن ب ساناهی دشێت ڤان هه‌ستان ڤه‌گوهێزیت بۆ قوتابیان ژی ژبه‌ركو مامۆستا باشترین نموونه‌یه بۆ قوتابی ژ لایێ ره‌فتار و ئاخفتن و هه‌ست و هه‌لوه‌ستان ڤه.
وێنە: (1) Facebook قوتابخانا په يمان يا بنه ره ت
